درک عمیق از استراتژی سطح بنگاه با کتاب استراتژی بنگاه مادر
فعالان حوزه استراتژی، خصوصاً در سطح شرکت مادر ، به خوبی می دانند که تصمیم گیری در مورد سبد کسب وکارها (حوزه استراتژی پورتفولیو)و نحوه مدیریت و ارزش آفرینی برای آن ها (استراتژی سرپرستی) تا چه اندازه چالش برانگیز است. به این دلیل، دو اثر برجسته را به علاقه مندان توصیه می کنم که هر دو از جایگاه های متفاوتی به موضوع ورود کرده‌اند:
کتاب اول “استراتژی گروه کسب و کار “اثر کمپبل، گولد، الکساندر و وایتهد از انتشارات آریاناقلم ، که مفهوم بنیادین “مزیت سرپرستی” را معرفی میکند و رویکردی ساختاریافته برای پاسخ به سه سؤال کلیدی دارد:
⭕ در چه کسب و کارهایی حضور داشته باشیم؟
⭕چگونه به این کسب و کارها ارزش افزوده بدهیم؟
⭕ چگونه ساختار و فرآیندهای مناسب برای مدیریت سبد بنگاه طراحی کنیم؟
نویسندگان با ارائه “سه منطق کلیدی” (منطق کسب وکار، منطق ارزش افزوده، و منطق بازارهای سرمایه)، چارچوبی قدرتمند برای تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری، واگذاری و رشد شرکت های چندکسب وکاره ارائه می دهند.
تسلط بر ماتریس هایی چون جذابیت کسب وکار و سرزمین مادری (Heartland Matrix) به عنوان قسمتی از ماتریس اشریج از آموزه های اصلی این کتاب برای درک چگونگی ایجاد یا تخریب ارزش توسط شرکت مادر است.
دومین منبع ” استراتژی_بنگاه_مادر : تئوری و عمل” اثر اولریش پیدون که حاصل تجربیات چند دهه مشاوره در BCG است، نگاهی نقادانه و در عین حال تکمیل کننده به مبانی کمپبل و همکارانش دارد. پیدون ضمن بررسی عمیق چرایی وجود شرکتهای چندکسب و کاره (با تمرکز بر هزینه های تراکنش، صرفه های مقیاس و دامنه، و قدرت بازار در مقابل ریسک هایی چون کشش بیش از حد قابلیت ها و هزینه های پیچیدگی)، چارچوب جامع تری برای تحلیل پورتفولیو با چهار منظر اصلی (بازار، ارزش، مالکیت و ریسک) ارائه میکند. تاکید او بر “خلق ارزش بلندمدت برای بنگاه” به جای تمرکز صرف بر ارزش سهامداران (ضمن نقد مفهوم ارزش سهامدار و ارائه جایگزین هایی چون نظریه ذی نفعان و ارزش مشترک)، و ارائه مدل های شش گانه برای استراتژی های سرپرستی از نقاط قوت این اثر است.
درک عمیق پیدون از چالش های عملیاتی کردن استراتژی در سازمان های پیچیده، از جمله فرآیندهای تخصیص منابع و مدیریت هم افزایی، برایم بسیار جذاب بود.
بنظرم درک آموزه های کمپبل در مورد “مزیت سرپرستی” و “سه منطق” تصمیم گیری استراتژی سبد، حیاتی است، اما پیدون با ارائه یک “نقشه راه جامع” از تعریف چشم انداز جاه طلبانه و ماموریت ، قابلیت های بنگاه مادر تا استراتژی رشد، استراتژی پورتفولیو، تحول پورتفولیو (ادغام و تملیک، اتحادها، واگذاری ها)، مدیریت پورتفولیو، استراتژی و سازمان دهی سرپرستی، و در نهایت استراتژی مالی و فرآیند استراتژی، عمق و وسعت بیشتری به دانش استراتژیست ها می بخشد.
در حالی که کمپبل بر چگونگی افزودن یا کاستن ارزش توسط شرکت مادر با ابزارهایی مانند ماتریس هارتلند تمرکز دارد، پیدون علاوه بر پوشش این مباحث، به تفصیل به چگونگی تشخیص قابلیت های شرکت مادر (مانند بنچمارک عملکردی، تحلیل تاریخچه شرکت، تحلیل مدل کسب وکار و تشخیص سرپرستی) و همچنین فرآیند “تحول پورتفولیو از طریق ادغام و تملیک، اتحادها و واگذاری ها” و چالش های “تخصیص منابع استراتژیک” و مدیریت هم افزایی میپردازد
📌 از نگاه من، مطالعه هم زمان این دو کتاب نه تنها درک عمیق تری از استراتژی سطح شرکتی می‌دهد، بلکه به ما نشان می‌دهد چگونه می توان میان رویکردهای کلاسیک و تحلیل های مدرن ارتباط برقرار کرد
